موارد استفاده انسولين
انسولين در درمان ديابت، درمان كتواسيدوز ديابتيك و تشخيص كمبود هورمون رشد به كار مي‌رود.
مكانيسم اثر انسولين
انسولين ذخيره و متابوليسم كربوهيدرات‌ها، پروتئين و چربي‌ها را كنترل مي‌كند. انسولين باعث تبديل گلوكز و اسيد چرب آزاد داخل سلولي به شكل ذخاير گليكوژن و تري‌گلي‌سيريد مي‌شود. همچنين تبديل گلوكز كبدي به گليكوژن را افزايش داده و خروج گلوكز از كبد را مهار مي‌كند. تزريق داخل وريدي انسولين با كاهش قند خون، ترشح هورمون رشد را تحريك مي‌كند.
فارماكوكينتيك انسولين
درتزريق زيرجلدي شروع اثر انسولين ۶۰-۳۰ دقيقه پس از تزريق است و مدت زمان اثربخشي آن ۸ ساعت است كه پس از ۴-۲ ساعت به حداكثر مي‌رسد. شروع اثر انسولين ايزوفان باي فازيك پس از ۳۰ دقيقه، طول اثر آن ۲۴ ساعت و حداكثر اثر آن پس از ۸-۴ ساعت ديده مي‌شود. شروع اثر انسولينNPH انساني( ايزوفان) پس از ۴-۳ ساعت، طول اثر آن ۲۴-۱۸ ساعت و حداكثر اثر آن پس از ۱۲- ۶ ساعت مي‌باشد. انسولين در بيشتر بافت‌هاي بدن توزيع مي‌شود و متابوليسم آن كبدي وكليوي است. نيمه عمر دارو ۶-۵ دقيقه و ۸۰-۳۰% از دفع آن كليوي است.
موارد منع مصرف انسولين
در افراد مبتلا به اسهال، فلج معده، انسداد روده، استفراغ و ديگر شرايطي كه باعث عدم جذب غذا مي‌شود و يا شرايطي كه باعث كاهش قند خون مي‌شود مانند بي‌كفايتي آدرنال و هيپوفيز، نبايد انسولين مصرف كرد.
هشدارها انسولين
۱. در بيماري‌هاي كليوي با توجه به تغييرات كليرانس انسولين، بيماري‌هاي كبدي با توجه به تغييرات متابوليسم انسولين و در تغييرات غلظت قند خون، تنظيم ميزان مصرف لازم مي‌باشد.
۲. در شرايط ايجاد كننده افزايش قند خون مانند تغييرات هورموني در زنان، تب، پركاري غده فوق كليوي، عفونت و استرس‌هاي رواني ممكن است نياز به انسولين افزايش يابد.
۳. پركاري تيروئيد، فعاليت بدن و كليرانس انسولين را زياد كرده و كنترل قند خون را مشكل مي‌كند.
۴. جراحي با تروما ممكن است قند خون را افزايش يا كاهش داده و تنظيم مقدار مصرف انسولين لازم باشد.
عوارض جانبي انسولين
واكنشهاي موضعي و ديستروفي بافت چربي در محل تزريق، كاهش قند خون با مصرف مقادير زياد و نيز افزايش وزن از علايم مصرف انسولين است. پروتامين موجود در فرآورده‌هاي انسولين ممكن است واكنشهاي آلرژيك ايجاد كند.
تداخل دارويي انسولين
بلوك كننده‌هاي بتا آدرنژيك ممكن است باعث بالا رفتن قند خون يا كاهش قند خون شود. بلوك كننده‌هاي اختصاصي بتاييك كمتر عوارض فوق را ايجاد مي‌كنند ولي مي‌توانند علائم كاهش قند خون را مخفي كنند. كورتيكواستروئيدها اثرات انسولين را خنثي مي‌كنند. بنابراين تنظيم مقدار مصرف دارو لازم است.
نكات قابل توصيه انسولين
۱. در دوران بارداري و شيردهي ممكن است نياز به انسولين تغيير كند، بنابراين كنترل قند خون لازم است.
۲. در كودكان قبل از سن بلوغ و در افراد مسن، به دليل حساسيت بيشتر به انسولين، خطر افت قند خون بيشتر است.
۳. سرنگ مناسب براي تعيين مقدار مصرف دقيق انسولين بايد انتخاب شود، محل تزريق دقيقاً مشخص شده و در تزريقات مكرر محل تزريق تغيير داده شود.
۴. با تغيير رژيم غذايي، فعاليت بدني يا بيماري نياز به انسولين تغيير مي‌كند.
مقدار مصرف انسولين
مطابق با نياز بيمار به صورت زير جلدي، داخل عضلاني يا داخل وريدي تزريق مي‌شود.
اشكال دارويي انسولين
Injection:Insulin Regular ۱۰۰ IU/ml
Injection:Insulin Isophane (NPH) ۱۰۰ IU/ml
Injection: Insulin Biphasic Isophane ۱۰۰ IU/ml (Isophane Insulin ۷۰% + Insuline Regular ۳۰%)
Injection:Insuline Zinc ۱۰۰ IU/ml
موارد استفاده انسولين
انسولين در درمان ديابت، درمان كتواسيدوز ديابتيك و تشخيص كمبود هورمون رشد به كار مي‌رود.
مكانيسم اثر انسولين
انسولين ذخيره و متابوليسم كربوهيدرات‌ها، پروتئين و چربي‌ها را كنترل مي‌كند. انسولين باعث تبديل گلوكز و اسيد چرب آزاد داخل سلولي به شكل ذخاير گليكوژن و تري‌گلي‌سيريد مي‌شود. همچنين تبديل گلوكز كبدي به گليكوژن را افزايش داده و خروج گلوكز از كبد را مهار مي‌كند. تزريق داخل وريدي انسولين با كاهش قند خون، ترشح هورمون رشد را تحريك مي‌كند.
فارماكوكينتيك انسولين
درتزريق زيرجلدي شروع اثر انسولين ۶۰-۳۰ دقيقه پس از تزريق است و مدت زمان اثربخشي آن ۸ ساعت است كه پس از ۴-۲ ساعت به حداكثر مي‌رسد. شروع اثر انسولين ايزوفان باي فازيك پس از ۳۰ دقيقه، طول اثر آن ۲۴ ساعت و حداكثر اثر آن پس از ۸-۴ ساعت ديده مي‌شود. شروع اثر انسولينNPH انساني( ايزوفان) پس از ۴-۳ ساعت، طول اثر آن ۲۴-۱۸ ساعت و حداكثر اثر آن پس از ۱۲- ۶ ساعت مي‌باشد. انسولين در بيشتر بافت‌هاي بدن توزيع مي‌شود و متابوليسم آن كبدي وكليوي است. نيمه عمر دارو ۶-۵ دقيقه و ۸۰-۳۰% از دفع آن كليوي است.
موارد منع مصرف انسولين
در افراد مبتلا به اسهال، فلج معده، انسداد روده، استفراغ و ديگر شرايطي كه باعث عدم جذب غذا مي‌شود و يا شرايطي كه باعث كاهش قند خون مي‌شود مانند بي‌كفايتي آدرنال و هيپوفيز، نبايد انسولين مصرف كرد.
هشدارها انسولين
۱. در بيماري‌هاي كليوي با توجه به تغييرات كليرانس انسولين، بيماري‌هاي كبدي با توجه به تغييرات متابوليسم انسولين و در تغييرات غلظت قند خون، تنظيم ميزان مصرف لازم مي‌باشد.
۲. در شرايط ايجاد كننده افزايش قند خون مانند تغييرات هورموني در زنان، تب، پركاري غده فوق كليوي، عفونت و استرس‌هاي رواني ممكن است نياز به انسولين افزايش يابد.
۳. پركاري تيروئيد، فعاليت بدن و كليرانس انسولين را زياد كرده و كنترل قند خون را مشكل مي‌كند.
۴. جراحي با تروما ممكن است قند خون را افزايش يا كاهش داده و تنظيم مقدار مصرف انسولين لازم باشد.
عوارض جانبي انسولين
واكنشهاي موضعي و ديستروفي بافت چربي در محل تزريق، كاهش قند خون با مصرف مقادير زياد و نيز افزايش وزن از علايم مصرف انسولين است. پروتامين موجود در فرآورده‌هاي انسولين ممكن است واكنشهاي آلرژيك ايجاد كند.
تداخل دارويي انسولين
بلوك كننده‌هاي بتا آدرنژيك ممكن است باعث بالا رفتن قند خون يا كاهش قند خون شود. بلوك كننده‌هاي اختصاصي بتاييك كمتر عوارض فوق را ايجاد مي‌كنند ولي مي‌توانند علائم كاهش قند خون را مخفي كنند. كورتيكواستروئيدها اثرات انسولين را خنثي مي‌كنند. بنابراين تنظيم مقدار مصرف دارو لازم است.
نكات قابل توصيه انسولين
۱. در دوران بارداري و شيردهي ممكن است نياز به انسولين تغيير كند، بنابراين كنترل قند خون لازم است.
۲. در كودكان قبل از سن بلوغ و در افراد مسن، به دليل حساسيت بيشتر به انسولين، خطر افت قند خون بيشتر است.
۳. سرنگ مناسب براي تعيين مقدار مصرف دقيق انسولين بايد انتخاب شود، محل تزريق دقيقاً مشخص شده و در تزريقات مكرر محل تزريق تغيير داده شود.
۴. با تغيير رژيم غذايي، فعاليت بدني يا بيماري نياز به انسولين تغيير مي‌كند.
مقدار مصرف انسولين
مطابق با نياز بيمار به صورت زير جلدي، داخل عضلاني يا داخل وريدي تزريق مي‌شود.
اشكال دارويي انسولين
Injection:Insulin Regular ۱۰۰ IU/ml
Injection:Insulin Isophane (NPH) ۱۰۰ IU/ml
Injection: Insulin Biphasic Isophane ۱۰۰ IU/ml (Isophane Insulin ۷۰% + Insuline Regular ۳۰%)
Injection:Insuline Zinc ۱۰۰ IU/ml
دارو ايبوپروفن